Szkoła Podstawowa nr 1 w Cieszynie

Historia Szkoły Podstawowej nr 1 w Cieszynie sięga 1900-go roku. Wówczas to Macierz Szkolna Księstwa Cieszyńskiego utworzyła pierwszą na Śląsku Cieszyńskim Polską Szkołę Ludową. Powstała dzięki szczodrości dr. Stanisława Hassewicza z Warszawy, który przekazał na ten cel 12.000 koron. Mieściła się w prywatnym budynku Mattera przy ulicy Sydonii (obecnie ks. Świeżego). Kierownikiem szkoły został Jan Godłowski, zaś nauczycielami byli: Władysław Dorula, Franciszek Ścieszka i katecheta ks. Józef Londzin.

W 1901 r. cieszyński Wydział Gminny podjął uchwałę o budowie szkoły. W tym celu zakupiono od Józefa Pustelnika (kierownika poczty) grunt ogrodu pocztowego. Projekt budynku sporządził wiedeński architekt Wolschner, zaś plany budowy przygotował cieszyński mistrz budowlany Ludwik Kametz. Prace rozpoczęto w marcu 1904 r., a zakończono w czerwcu 1905 r.. Nadzorował je główny inżynier miasta dr Leonard Hulek. Koszt budowy obydwu gmachów wyniósł 570.222 korony. Dnia 18 września 1906 r. nastąpiło uroczyste otwarcie szkoły ludowej z niemieckim językiem nauczania, a w kilka miesięcy później – sali gimnastycznej.

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 r. w szkole mieściły się kwatery wojskowe. W 1920 r. po przejęciu władzy przez Polaków Komisja Szkolna Księstwa Cieszyńskiego kierowana przez Franciszka Popiołka usunęła z budynku szkołę ludową z niemieckim językiem nauczania i wprowadziła do jej pomieszczeń Polską Szkołę Ludową i Wydziałową dla dziewcząt (im. Marii Konopnickiej) i dla chłopców (im. Stanisława Hassewicza, im.Stanisława Konarskiego).

W 1939 r. wybuchła II wojna światowa. W budynku szkolnym zakwaterowano wojsko niemieckie. Kierownik polskiej szkoły, Franciszek Foltyn, zginął w obozie koncentracyjnym w Murnau. Jemu też poświęcona jest tablica pamiątkowa, mieszcząca się w powstałym w 1999 r. Gimnazjum nr 1. W latach okupacji 1941-1945 w tym budynku mieściła się niemiecka szkoła ludowa.

Dnia 3 maja 1945 r. wyzwolony został Cieszyn i ponownie otwarto szkołę polską. Organizował ją Jan Żebrok. W budynku obecnej Szkoły Podstawowej nr 1 mieściła się szkoła dla chłopców z kierownikiem Janem Sikorą, a w obe-cnym Gimnazjum nr 1 – szkoła dla dziewcząt z kierownikiem Janem Foltynem.

Kolejnymi kierownikami szkoły byli: Jan Kuchejda, Henryk Fober, Władysław Olearczyk, Karol Wigłasz.

W 1957 r. nastąpiła zmiana w numeracji szkół, i tak powstała Szkoła nr 3 z kierownikiemJózefem Urbańczykiem i Szkoła nr 4, w której funkcję kierownika pełnił Jan Żyła. Od września 1967 r. kierownikiem Szkoły nr 4 został Józef Powada, a Szkołą nr 3 kierowali kolejno: Mścisława Olearczyk, a później Edward Cimała.

W 1976 r. decyzją Wydziału Oświaty Miejskiej Rady Narodowej nastąpiło połączenie obu szkół (nr 3 i nr 4) w Szkołę Podstawową nr 1 z dyrektorem Józefem Powadą. W 1977 r. w uznaniu osiągnięć w pracy z młodzieżą Minister Oświaty i Wychowania mianował szkołęSzkołą Sportową ze specjalizacją piłki koszykowej. Jej działalność trwała do 1991 r.

W 1978 r. za całokształt osiągnięć w pracy pedagogiczno-wychowawczej oraz za wyniki na szczeblu wojewódzkim i centralnym szkoła została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej, nadanym przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania.

W roku 1984 z inicjatywy dyrektora mgr. Józefa Powady rozpoczęto rozbudowę szkoły. Zakończono ją w 1989 r.. W ten oto sposób placówka wzbogaciła się o aulę i trzy sale lekcyjne.

Od stycznia 1988 r. stanowisko dyrektora szkoły, po odejściu na emeryturę dyrektora mgr. J. Powady, z wyboru Rady Pedagogicznej objęła mgr Maria Porzycka-Chlebek, która w 1997 r. przeszła na emeryturę.

Szkoła odnosiła sukcesy artystyczne, sportowe (pierwsze miejsce chóru szkolnego pod kierunkiem mgr Jadwigi Żyły-Sikory na Festiwalu Chórów Dziecięcych w Belgii w 1990 r., a także udział w Festiwalu w Nantes we Francji w 1991 r., udział reprezentacji szkoły w koszykówce pod kierunkiem mgr. Stanisława Żyły w Finale Mistrzostw Polski Szkół Podstawowych w 1993 r.) oraz notowała wiele osiągnięć uczniów w konkursach przedmiotowych.

Dnia 1 września 1997 r. dyrektorem „Jedynki” została z konkursu dr Urszula Mainka. W 1999 r. w części budynku szkoły powstało Gimnazjum nr 1 z dyrektorem mgr Dariuszem Niemcem na czele. Szkoła wierna tradycjom odnosi sukcesy naukowe, artystyczne, sportowe…

Dyrektorzy Szkoły Podstawowej nr 1 w Cieszynie w latach 1906-2006

1. Karl Hussak
2. Paul Patrizi
3. Józef Wilczek
4. Olga Hałasówna
5. Paweł Heczko
6. Władysława Kabieszówna
7. Rudolf Zubek
8. Rudolf Halfar
9. Jan Wałaski
10. Franciszek Foltyn
11. Helena Malinowska
12. Teofil Skrzypek
13. Jan Foltyn
14. Jan Sikora
15. Jan Kuchejda
16. Henryk Fober
17. Władysław Olearczyk
18. Józef Urbańczyk
19. Karol Wigłasz
20. Jan Żyła
21. Mœcisława Olearczyk
22. Edward Cimała
23. Józef Powada
24. Maria Chlebek-Porzycka
25. Urszula Mainka
26. Grażyna Jabłońska